Bitmemiş Anıt Hakkında
Tarihçe ve Gelişim
Bitmemiş Anıt'ın ilk çizimleri 1826 yılının başlarında A. ve L. de Laborde tarafından yapılmıştır. Daha sonra ilk gezginlerden C. Texier ve W. Ramsay tarafından eskizleri düzeltilen anıtın, G. Perrot tarafından yeniden çizimi gerçekleştirilmiştir. 20. yüzyılın başlangıcında E. Brandenburg cephenin bitmemiş olduğunu belirtmiştir. Araştırmacılar cephedeki mimari orantısızlıklar olduğu ve anıtın istenilen planda tamamlanamadan bırakıldığı için "Bitmemiş Anıt" adı verilmiştir. Anıtın yapım tarihine ilişkin bir kayıt olmamasına rağmen, süslemesinden özellikle frizlerle palmetlerin incelenmesi sonucu Midas Anıtı'ndan sonra yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mimari ve Özellikler
Bitmemiş Anıt'ın yönü batıya doğru dönük olup yüksekliği 7.10 m, genişliği 9.90 m ve yerden yüksekliği 5.50 m'dir. Anıtın çatısı orta derecede eğimli beşik çatıdır. Akroteri belli bir geometrik sisteme göre birbirini kesen iç içe geçmiş karşılıklı iki daire parçasından oluşur. Alt kısımdaki daire içine altı yapraklı rozet motifi yapılmıştır. Alınlık üzeri baklava motifi dizisi ile bezenmiş olup, çatı orta dikmesi kalındır ve iki yanında simetrik olarak iki pencere yerleştirilmiştir. Kalın friz üzerinde kabartma tomurcuk ve palmet motifleri yapılmıştır. Cephe duvarı dikdörtgen şekilde yapılmış, kalın bir çerçeve ile çevrelenmiştir. Üst çerçevede yan yana yerleştirilmiş kare panolardan oluşan bezeme dizisi bulunmaktadır.
İşlev ve Faaliyetler
Bitmemiş Anıt, Phryg kaya anıtlarının yapım teknikleri hakkında önemli bilgiler vermektedir. İlk olarak kayanın en üst kısmı düzleştirilerek anıt, yukarıdan başlanarak işlenmektedir. Altta kalan kaya doğal iskele görevini yerine getirmektedir. Böyle bir yöntemin uygulanması ile büyük ölçekli iskele kullanmaya gerek kalmamaktadır. Anıtın yapıldığı tüf kütlesi yaklaşık 21 m yüksekliğindedir. Midas ve Areyastis Anıtı'nda olduğu gibi, kayanın doğal eğiminden faydalanılmış ve öncelikle anıtın işleneceği kaya yüzeyi düzleştirilmiştir.
Kültürel Önem
Bitmemiş Anıt, Frigya uygarlığının kaya işçiliği ve mimari anlayışını yansıtan önemli bir kültür varlığıdır. Midas Platosu'nun batısında yer alan anıt, Midas Anıtı'nın 210 m güneybatısında konumlanmıştır. Anıtın bitmemiş olması, Frigya dönemi kaya anıtlarının yapım süreçleri ve teknikleri hakkında benzersiz bilgiler sunmaktadır. Bu özelliği ile arkeoloji ve sanat tarihi araştırmaları açısından büyük önem taşımaktadır.
Ziyaret Bilgileri
Bitmemiş Anıt, Eskişehir'in Han ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup, Frig Vadisi içinde bulunan önemli kaya anıtlarından biridir. Midas Anıtı'na yakın konumu nedeniyle bölgeyi ziyaret edenler tarafından rahatlıkla görülebilmektedir. Anıt, Frigya'nın kaya mimarisi ve işçiliğinin gelişim sürecini anlamak açısından ziyaretçilere önemli bir deneyim sunmaktadır.
